Çağımızın Vebası: Yağlı Karaciğer

Karaciğer karnın sağ üst köşesinde yer alan, ortalama 1,5 kg ağırlıkta, üçgen şekilli, vücudumuzun en büyük ikinci organıdır. Temel görevleri, kısaca şöyle sıralanabilir:

• Yediklerimizi, vücudun kullanabileceği besin maddelerine çevirir. (Örneğin; nişastayı şekere çevirir, yağların sindirimi için safra salgısı üretir.)
• Demir, bazı vitaminler ve yağ – glikoz gibi kaynakları depolar.
• Vücuda zararlı olabilecek ilaç – alkol vs. toksik (zehirli) maddeleri temizler.
• Kan pıhtılaştırıcı faktörler, enzimler ve diğer birçok proteini üretir.

Özetle, karaciğer’ siz bir hayat mümkün değildir. Birçok farklı etken, karaciğer’ de hasar oluşturabilir. Örneğin;

• Bazı kimyasallarla (metil alkol vs.) ve hepatit virüslerine (HAV – HEV), besinlere (zehirli mantar vs.) bağlı gelişen akut karaciğer yetmezlikleri.
• Kronik viral hepatit etkenlerine (HBV, HCV vs.) bağlı gelişen karaciğer sirozu.
• Kendini yenileme, tamir etme kapasitesi, yüksek de olsa karaciğer devre dışı kalabilir. Bu tür durumlarda tek yapılacak tedavi karaciğer nakli olmaktır.

Ama bu son aşamaya gelmeden hasarı durdurmalı ve hatta tersine çevirmek, hiç olmazsa yavaşlatmak mümkündür.

İşte bu noktada karaciğer hastalıklarının tek resmi uzmanı olan Gastroenterohepatolog devreye girmektedir. Her tür karaciğer rahatsızlığında başvuracağınız hekim bir Gastroenterolog olmalıdır.

YAĞLI KARACİĞER

Karaciğer yağlanması veya tıbbi adıyla hepatik steatoz, karaciğer’ de gereğinden fazla miktarda olup zamanla işlev bozukluğuna yol açan patolojik yağ birikimi ifade eden bir terimdir.

Yağ içeren karaciğer hücrelerinin oranı %5’ i geçince yağlanma başlar. Genellikle yakınma olması ve belirtileri, diyet değişikliği, kilo kaybı, artmış fiziksel aktivite gibi yaşam tarzı değişiklikleri(ülseratif kolit, crohn) ile iyileşebilen, geri dönüşümü olan bir durumdur.

Ancak bu durum, ilerleyebilir. İlerleyici karaciğer yağlanmalarının başlıca sebepleri şunlardır:

• Aşırı alkol kullanımı
• Şişmanlık
• Çok yükselmiş kan yağları (özellikle yüksek trigliseridler)
• Kontrolsüz diyabet
• Genetik miras
• Hızlı kilo kaybı
• Bazı ilaçların yan etkileri

Temelde karaciğer yağlanması, iki ana türe ayrılır:

1. Alkolsüz (NAFLD)
2. Alkollü ( Alkolik steatohepatit)

Her ikisinin de sonucu, karaciğer sirozu tablosunun gelişerek karaciğer’ in harap olmasıdır.

Peki, yağlı karaciğer için risk faktörlerini nasıl azaltabiliriz?

• Alkol alımını sınırlamak
• Kan yağlarını ve şeker alımını kontrol altına almak
• Diyabetiklerde, kan şekerinin ayarlanması
• Şişmanlık ve idmansızlık durumlarını düzeltmek

Bütün bu süreçte gastroenterolog sizin rehberiniz olacaktır.