Bel Kayması (Spondilolistezis)
Bel kayması (tıbbi adıyla spondilolistezis), omurgada yer alan bel omurlarından birinin, alttaki omurun üzerinden öne veya bazen arkaya doğru kayması durumudur. Bu kayma, omurga yapısının dengesini bozabilir ve sinirlerin sıkışmasına neden olarak ağrıya ve hareket kısıtlılığına yol açabilir.
Bel Kayması Neden Olur?
Bel kaymasının birçok nedeni olabilir:
1. Doğuştan Gelen (Konjenital)
Omurgada doğuştan yapısal bir bozukluk olabilir.
2. Yıpranma ve Yaşlanma (Dejeneratif)
İlerleyen yaşla birlikte disklerin ve bağların zayıflaması sonucu oluşur. En sık görülen tiptir.
3. Travmatik
Kaza, düşme veya ani bir hareket sonucu omurga kemiklerinde kayma meydana gelebilir.
4. Spondiloliz (Omur Kırığına Bağlı)
Omurlar arasında bağlantıyı sağlayan yapıda (pars interartikülaris) kırık gelişmesi sonucu kayma oluşabilir. Gençlerde ve sporcularda sık görülür.
5. Tümör veya Enfeksiyon
Nadir durumlarda tümörler ya da enfeksiyonlar omurga dengesini bozarak kaymaya yol açabilir.
Belirtileri Nelerdir?
Bel kayması olan kişilerde şu belirtiler görülebilir:
Bel ağrısı (özellikle ayakta durmakla veya yürümekle artan)
Bacak ağrısı veya uyuşması (siyatik benzeri belirtiler)
Kas güçsüzlüğü
Belde tutulma veya hareket kısıtlılığı
Eğilmekte veya doğrulmakta zorlanma
Tanı Nasıl Konur?
Tanı için genellikle şu yöntemler kullanılır:
Röntgen: Kaymanın derecesi ve yönü görülebilir.
MRI (Manyetik Rezonans): Sinir sıkışması, disk durumu ve yumuşak dokular değerlendirilir.
BT (Bilgisayarlı Tomografi): Kemik yapı detaylı incelenebilir.
Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Tedavi, kaymanın derecesine, hastanın şikayetlerine ve yaşam kalitesine göre planlanır:
İlaç Tedavisi
Ağrı kesiciler, kas gevşeticiler, iltihap giderici ilaçlar
Fizik Tedavi
Kasları güçlendirmeye yönelik egzersizler
Esneklik ve duruşu düzeltmeye yönelik çalışmalar
Korse Kullanımı
Geçici süreyle bel desteği sağlamak için önerilebilir.
Cerrahi Müdahale
Kayma ileri düzeydeyse, sinirler sıkışmışsa veya konservatif tedaviler işe yaramıyorsa ameliyat gerekebilir.
Genellikle omurların vida ve plaklarla sabitlenmesi (spinal füzyon) uygulanır.
Bel Kayması İhmal Edilirse Ne Olur?
Sinir sıkışmasına bağlı kalıcı sinir hasarı
Kaslarda güçsüzlük veya felç
Yürüme zorluğu, idrar/bağırsak kontrol kaybı gibi ciddi durumlar gelişebilir
Alkol ve sigara
Aşırı yağlı, tuzlu, baharatlı, işlenmiş gıdalar
Profesyonel Destek Alın
Her hastanın durumu farklıdır. Beslenme planı; yaş, kilo, kan değerleri, tedavi süreci ve yan etkilere göre kişiselleştirilmelidir. Bu nedenle bir diyetisyen veya onkoloji beslenme uzmanı ile çalışmak çok önemlidir.