Yüksek Riskli Gebelik ve Perinatoloji
Gebelik Ve Doğum Bilimi ‘’Perinatoloji’’ Nedir? Neden Önemlidir?
Perinatoloji, yüksek riskli ve sorunlu gebelikleri belirleyen, annen karnındaki bebeğin hastalıklarının tanısı ve tedavisi ile ilgilenen bir bilim dalıdır. Perinatolojide amaç, gebelik dönemindeki riskli durumları belirlemek ve buna göre gebelik takibini ve gerekli tedaviyi planlamaktır.
Perinatoloji,
- Gebe kadınların ve bebeklerinin sağlığının düzeltilmesi,
- Fetal anormalliklerin erken teşhisi,
- Kromozomal anormalliklerin taranması,
- Düşüklerin ve ölü doğumların engellenmesi,
- Erken doğumun önceden anlaşılıp önlenebilmesi,
- Çoğul gebeliklerde oluşabilecek problemlerin teşhisi vb. ,
- Gebeliklerin takibini yönetebilmek için çok önemlidir.
Perinatoloji Merkezi’nde verilen hizmetler nelerdir?
- Erken gebelik ultrasonu, çoğul gebeliklerin değerlendirilmesi,
Bu ultrason çeşidi gebeliğin 6. haftasından 11. haftasına kadar yapılır. Gebeliğin intrauterin (rahim içi) veya ekstrauterin (ektopik gebelik, dış gebelik) olup olmadığına bakılır ve gebeliğin bu USG’de “Gerçek Haftası” ve varsa gebelikle ilgili erken dönem anormallikler saptanır.
Bu haftada yapılan ultrasonografi ile gebeliğin tekil mi yoksa çoğul bir gebelik mi olduğu belirlenir. Ayrıca bu dönemde daha önce değerlendirme yapılmamışsa uterus ve overlere ait anormallikler tespit edilebilir.
- 11-14 hafta ense kalınlığı tarama testi,
Anne karnındaki bebeğin ense kısmında cilt-cilt altı aralığındaki sıvı birikiminin ultrasonla ölçülmesidir. Bu sıvı her bebekte belli bir sınıra kadar normal olarak bulunur. Yükseldiği durumlarda, hem kromozomal hem de yapısal bozukluk ihtimali artmaktadır.
- İkinci ve ileri düzey ultrason, riskli gebelik yönetimi,
İkinci düzey olarak bilinen ayrıntılı ultrason incelemesine, fetal kalp incelemesinin eklenmesi ‘’İleri Düzey Ultrason ‘’ olarak adlandırılır.
İleri düzey ultrason, gebeliğin 18–23. haftalarında yapılabilir: Bebeğin beyin, yüz, omurga, kalp, mide, barsaklar, böbrekler, eller, kollar ve bacaklar gibi tüm vücudu anatomik açıdan incelenir. Aynı zamanda plasenta dediğimiz bebeğin eşinin yeri, yapısı, bebeğin suyunun miktarı ve fetal büyümede değerlendirilir. Çoğu durumda aileler bebeklerinin normal olarak geliştiği konusunda rahatlayabilirler. Ancak daha az sıklıkta bebekte çıkabilecek bir anormallik de daha iyi değerlendirilerek yapılması gerekenler gecikmeden yapılabilir.
- Üç ve dört boyutlu ultrason,
Bu ultrasonografi ile bebeğinizin 3 boyutlu resim ve 3 boyutlu film görüntüsünü ultrason yapıldığı anda görmek mümkündür. Aileler için oldukça heyecan veren bir teknolojidir. Şu ana kadar yapılmış çalışmalarda 2-3-4 boyutlu ultrasonun anne karnındaki bebeğe veya annesine zararlı bir etkisi saptanmamıştır. Gebelikte 3-4 boyutlu ultrason gebeliğin ilk aylarından itibaren yapılabilir. Gebeliğin her 3 aylık döneminde, anne karnındaki bebek değişik davranış ve hareket özellikleri gösterir. Bu özellikler 3-4 boyutlu ultrason ile tespit edilebilir.
- Fetal anormalliklerin veya fetal anomali şüphesinin değerlendirilmesi,
Bebeğin büyümesini, hareketlerini, suyunun yeterli olup olmadığını, plasentanın görevini yeterince yapıp yapmadığını, bebeğin ve plasentanın kan akımlarının yeterli olup olmadığını gösterir. Özellikle 18-23. haftalarda teşhis konulabilen bazı anormallikler bu ultrasonografi ile tanınabilir. Özellikle daha önce gebeliğinde sorun yaşamış olan anne adaylarında (preeklampsi, diyabet, ölü doğum, fetal gelişme geriliği gibi) bu haftada yapılan ultrasonografi önemlidir.
- Fetal büyüme ve fetal iyilik halinin değerlendirilmesi,
Bebeğin büyümesini ve hareketlerini, suyunun yeterli olup olmadığını, plasentanın görevini yeterince yapıp yapmadığını, bebeğin ve plasentanın kan akımlarının yeterli olup olmadığını gösterir. 18-23. haftalarda teşhis konulabilen bazı anormallikler bu ultrasonografi ile tanınabilir.
- Amniyosentez,
Amniyosentez, bebeğin kromozom yapısını kesin olarak anlayabilmek için bebeğin suyundan alınan küçük bir örneklemedir. Ultrason altında özel bir iğne yardımıyla bebeğin sıvı örneği alınır. Alınan bu sıvı bebek tarafından birkaç saat içerisinde yerine koyulur. En sık rastlanılan anormalliklerin sonuçları 1 gün içinde alınabilir. Daha nadir rastlanılan anormallikler içinse sonuç 2-3 hafta gibi bir sürede alınır. Bu işlemden dolayı olabilecek düşük riski 200 de bir oranındadır.
- Koryon Villüs Örneklemesi
Koryonik Villus Örneklemesi, bebeğin kromozom yapısını kesin olarak anlayabilmek için, bebeğin eşinden alınan hücre örneğidir. Bebekle aynı hücre kökeninden kaynaklandığından bebeğin kromozom yapısı anlaşılabilir.11. gebelik haftasından itibaren özellikle 11-14. gebelik haftalarında uygulanır. En sık rastlanılan anormalliklerin sonuçları 1 gün içinde alınabilir. Daha nadir rastlanılan anormallikler içinse sonuç 2-3 hafta gibi bir sürede alınır. Bu işlemden dolayı olabilecek düşük riski 200 de bir oranındadır.
- Kordosentez (Fetal Kan Örneklemesi)
Kordosentez, hamileliğin 16. veya 18. haftası bittikten sonra, anne karnındaki bebeğin herhangi bir genetik sorununu olup olmadığının ya da anne karnında bir enfeksiyona maruz kalıp kalmadığının anlaşılması için yapılan bir işlemdir. Bu işlem yapılarak, bebeğin bu durumlarıyla ilgili sonuca çok hızlı bir şekilde ulaşma imkanı sağlanır.
- Embriyo Redüksiyon
Tüp bebek uygulamalarından sonra oluşan üçüz ve üstü çoğul gebeliklerde, bir veya daha fazla bebeğin kalbinin özel bir ilaçla durdurularak o bebeğin gelişiminin durdurulması işlemine fetal redüksiyon adı verilmektedir.
Perinatoloji Takvimi
Gebeliğin 6-11. haftası
Erken gebelik ultrasonu
Gebeliğin 10-12.haftası
Çoğul gebeliklerin değerlendirilmesi, embriyo redüksiyon
Gebeliğin 11-14. haftası
Ense kalınlığı tarama testi
Gebeliğin 11-14. haftası
Koryon villüs örneklemesi
Gebeliğin 1. trimesteri
Üç ve dört boyutlu ultrason
Gebeliğin 16-18. haftası
Amniyosentez (Bebek sıvısından örnekleme)
Gebeliğin 18-23. haftası
İkinci ve ileri düzey ultrason
Gebeliğin 18-23. haftası
Erken doğum taraması
Gebeliğin 18-20. haftası ve sonrası
Kordosentez (Fetal kan örneklemesi)
Gebeliğin 2. trimesteri
Üç ve dört boyutlu ultrason
Gebeliğin 28. ve 32. haftası
Fetal gelişim anormalliklerinin belirlenmesi